Inleiding
Het was al enige tijd bekend dat het pand aan de Langestraat 131, beter bekend als de groentewinkel van Leo Moerman, afgebroken zou worden ten gunste van nieuwbouw. Hoewel het pand aan de buitenkant onopvallend leek en in de jaren ’70 sterk verbouwd was, stond vast dat het oorspronkelijk zeer oud was. Maar hoe oud precies, dat wisten we niet.
werd, mogelijk met gevelsteen.
Bouwhistorisch Onderzoek
In november 2019 ontvingen we de sleutel van de heer Duijsens, de eigenaar van het pand, met de mededeling dat we voorafgaand aan de sloop onderzoek mochten doen. Een week lang hebben Ruud Heus en Michiel Kruijthof hard gewerkt om de betimmering en voorzetwandjes te verwijderen en het originele muurwerk tevoorschijn te halen.
Historische Vondsten
Op de begane grond bleek vooral de noordmuur nog min of meer intact te zijn, opgebouwd uit hergebruikte kloostermoppen. De voorgevel was op begane grondniveau door de bouw van de winkelpui grotendeels verdwenen. De achtergevel bestond uit dezelfde stenen als de voorgevel. De meest bijzondere vondst was de centrale draagbalk in de voormalige woonkamer, voorzien van zogenaamde peerkraalversieringen. Deze balk is uniek door zijn ouderdom en het ontbreken van sleutelstukken, wat aangeeft dat de balk uit één stuk gemaakt is.
Structuur en Constructie
Aan het uiteinde van de balk waren nog de resten van een korbeel en een houten staander te zien, duidelijke bewijzen van houtskeletbouw die in deze regio tot de 16e eeuw gebruikelijk was. Bij de zuidelijke muur was de staander verdwenen tijdens de laatste verbouwing in de 20e eeuw. De noordelijke staander was dermate verrot dat de draagbalk nu werd ondersteund door een later opgemetselde “staander” van IJsselsteentjes. Ook in de winkelruimte werden vermoedens van originele staanders bevestigd, maar deze waren reeds verwijderd tijdens latere verbouwingen.
De dakconstructie was grotendeels relatief recent, met nog twee originele spanten die echter geen dragende functie meer hadden. Deze konden voor de sloop worden verwijderd. Op de eerste etage werd gezocht naar een gevelsteen tussen de twee ramen in de voorgevel, maar na het verwijderen van de stuclaag bleek deze niet meer aanwezig.
Sloop en Behoud
Op 23 en 24 december 2019 vond de sloop plaats. De draagbalk met peerkraalversiering werd zorgvuldig verwijderd en aan onze vereniging overgedragen. Daaropvolgend in januari volgt archeologisch onderzoek voordat de nieuwbouw van start gaat. Hoewel sommigen betreuren dat een pand met zo’n lange historie wordt afgebroken, was de conditie dermate slecht dat restauratie niet haalbaar was. Door goede afstemming voor en tijdens de sloop heeft de Vereniging Oud ’s-Gravenzande al het hout uit de eerste bouwfase en een flink aantal complete kloostermoppen weten te behouden.
Schetsen bewerkt door P.B. van der Steen
Toekomstige Plannen
Van de houten delen die bewaard zijn gebleven, kunnen we een compleet korbeelstel nabouwen. Ons voornemen is om dit op te bouwen in het museum van Ruud Heus aan de Langestraat en tijdens de Open Monumentendag in september 2020 aan het publiek te tonen. Ook willen we na afronding van het archeologisch onderzoek een artikel publiceren over de geschiedenis van het gebouw.
Conclusie
Dankzij onze inspanningen blijft een belangrijk stuk van het historische erfgoed van ’s-Gravenzande bewaard. Dit project toont hoe we door zorgvuldige documentatie en behoud de geschiedenis levend kunnen houden voor toekomstige generaties.
Geef een reactie